Onderzoek heeft aangetoond dat ijzertekorten vruchtbaarheidsproblemen kunnen veroorzaken. Een tekort aan ijzer tijdens de zwangerschap kan de ontwikkeling van de foetus negatief beïnvloeden.
IJzer (Fe) wordt in elke cel aangetroffen. IJzer is een essentieel mineraal voor hemoglobine, de stof die het lichaam nodig heeft voor het transport van zuurstof. Te weinig ijzer betekent dat het lichaam onvoldoende energie heeft en vatbaar wordt voor anemie. Vanwege de menstruatie hebben vrouwen een sterk verhoogd risico op een tekort aan ijzer. Dit kan problemen veroorzaken bij de bevruchting en tijdens de zwangerschap.

Lage ijzerniveaus en anovulatie
Anovulatie is de term die gebruikt voor een slechte gezondheid van de eicellen en de afwezigheid van ovulatie. Onderzoek heeft een verband tussen anovulatie en onvoldoende ijzerniveaus aangetoond. Bij dit grote en langdurige cohortonderzoek, dat plaatsvond tussen 1991 en 1999, waren 18.555 premenopausale vrouwen betrokken die probeerden in verwachting te raken1”. Geen van de vrouwen had eerder met vruchtbaarheidsproblemen te maken gehad.
Resultaat
Het resultaat van het onderzoek was dat:
- Bij 438 vrouwen anovulatie werd vastgesteld als hoofdoorzaak van hun onvruchtbaarheid.
- Vrouwen die regelmatig ijzersupplementen innamen een sterk verminderd risico liepen op ovulatieproblemen(relatief risico 0,60, 95% betrouwbaarheidsinterval 0,39–0,92).
Dit onderzoek toonde een duidelijk verband tussen ijzertekorten en vruchtbaarheidsproblemen aan. Vrouwen die in verwachting proberen te raken zouden het ijzergehalte in hun bloedserum moeten laten controleren.
Met een hematocriettest kan het percentage rode bloedlichaampjes in het lichaam worden gemeten. Voor vrouwen ligt het normale niveau tussen de 34,9 en 44,5 procent. Een gezond hemoglobineniveau ligt tussen 12,0 en 15,5 gram hemoglobine per dl. Een laag hemoglobineniveau en een laag aantal rode bloedlichaampjes kan wijzen op een ijzertekort.
Andere indicatoren zijn onder meer kleinere rode bloedlichaampjes die bleker zijn dan normaal. Een laag niveau van het eiwit ferritine duidt ook op een laag ijzergehalte.
Lage ijzerniveaus tijdens de zwangerschap kunnen het geboortegewicht negatief beïnvloeden
Een onderzoek uit 2003 onderzocht het effect van ijzersupplementatie tijdens de zwangerschap op anemie en geboortegewicht2. De onderzoekers wilden vaststellen of ijzersupplementen de zwangerschap gunstig beïnvloeden. Bij het onderzoek waren 513 zwangere vrouwen betrokken die al 20 weken zwanger waren. Aan elk van de vrouwen werd willekeurig een placebo of 30 mg ijzersulfaat toegewezen dat gedurende acht weken werd ingenomen.
Resultaat
Het resultaat van het onderzoek was dat:
- De baby’s van de vrouwen die tot de 28ste week van hun zwangerschap ijzersupplementen ontvingen hadden gemiddeld een hoger geboortegewicht vergeleken met de baby’s van de vrouwen uit de placebogroep.
- Deze vrouwen hadden ook een beduidend lagere frequentie van te vroeg geboren baby’s met een laag geboortegewicht.
Zoals het geval is bij de meeste voedingstoffen, neemt de behoefte aan ijzer toe naarmate de zwangerschap vordert. Dit is in het bijzonder het geval na het eerste trimester3. IJzer is noodzakelijk voor de groei van de placenta en de foetus. Dit mineraal is ook nodig om de foetus in staat te stellen zijn eigen ijzerreserves op te bouwen.
Goede bronnen van ijzer
IJzer is voornamelijk in twee vormen beschikbaar: heem en non-heem. Heemijzer komt voornamelijk van dieren. Goede bronnen van heemijzer zijn bijvoorbeeld vis, mager rood vlees en kip. Non-heemijzer komt uit planten. Goede bronnen van non-heemijzer zijn donkergroene bladgroenten, bonen, linzen, ontbijtgranen met toegevoegd ijzer en volkorenbrood. In planten worden ook kleine hoeveelheden heem-ijzer aangetroffen. Heemijzer wordt efficiënter door het lichaam opgenomen dan non-heemijzer4.
Samenvatting
Vrouwen hebben snel een ijzertekort. Een ijzertekort kan tot vruchtbaarheidsproblemen leiden. Anemie kan anovulatie veroorzaken. Als lage ijzerniveau’s worden vastgesteld, kunnen ijzersupplementen helpen de vruchtbaarheid te verhogen. IJzer is ook van belang voor de ondersteuning van de gezonde ontwikkeling en groei van de foetus tijdens de zwangerschap.
Vruchtbaarheidsverhogende voedingstoffen
Voor haar
Voor hem
Literatuurlijst
- “Chavarro, J. et.al. (2006). Iron intake and risk of ovulatory infertility. Obstetrics and Gynecology, Volume 108, Issue 5, (pp. 1145-52). ↩
- “Cogswell, M. et.al. (2003). Iron supplementation during pregnancy, anemia, and birth weight: a randomized controlled trial. American Society for Clinical Nutrition, Volume 78, Issue 4, (pp. 773-81).” ↩
- “Bothwell, T. (2000). Iron requirements in pregnancy and strategies to meet them. American Society for Clinical Nutrition, Volume 72, Issue 1, (pp. 257-64).” ↩
- “Uzel, C. and Conrad, M. (1998). Absorption of heme iron. Seminars in Hematology, Volume 35, Issue 1, (pp. 27-34).” ↩